آسانسور وسیله حمل و نقل عمودی است و نخستین مخترع آسانسور، اتوود، دانشمند بود. اتوود ماشینی را اختراع کرد که نام خودش را روی آن گذاشت. این ماشین از دو وزنه تشکیل شده بود که از طریق یک نخ به هم متصل می شدند و سپس روی قرقره بالا و پایین می رفتند. طرح ابتدایی اتوود مورد توجه بسیاری از معماران قرار گرفت و به نوعی نخستین آسانسور به شکل مدرن بر اساس این طرح تولید شد.
البته آسانسور اتوود خیلی هم شبیه آسانسورهای امروزی نبود. در سال 1854، یک دانشمند آمریکایی به نام الیشا اوتیس، اولین آسانسور با ترمز اتوماتیک را ساخت. یعنی مثل آسانسورهایی که امروزه می شناسیم، با پاره شدن احتمالی طناب آسانسور، ترمز ها خود به خود فعال می شدند و کابین سقوط نمی کرد. همین موضوع باعث شده که در بسیاری از منابع، از اوتیس به عنوان مخترع آسانسور مدرن یاد کنند.
اگر چه مفهوم بالابر برقی برای مدتی مطرح شده بود، الیشا اوتیس اولین آسانسوری را طراحی کرد که میتوانست افراد و محمولهها را با خیال راحت بالا و پایین بیاورد. اوتیس اولین آسانسور ایمن را زمانی که جهان نیاز به بلند کردن مصالح ساختمانی سنگین داشت، طراحی کرد.
از این دانشمند بزرگ آمریکایی به عنوان بنیان گذار یکی از شرکت های مهم آسانسور و پله برقی یاد می شود. اوتیس از کودکی طرح هایی جالبی میکشید که بیانگر دید متفاوت و ذهن خلاق او بود. درواقع او به صورت عجیب و غریب به اطراف خود نگاه میکرد. متاسفانه این دانشمند بزرگ عمر چندان طولانی نداشت و در سن 49 سالگی بر اثر بیماری دیفتری جان خود را از دست داد.
سازندگان و معماران تاریخ باستان، مدتها برای ساخت ابزاری جهت حمل و نقل بار ها، طرح هایی ارائه دادند. اجرای بسیاری از طرح های آن ها با شکست مواجه شد. آن ها بالاخره در مقطعی از تاریخ توانستند وسیلهای مهم با نام پله اختراع کنند. پله به عنوان ابزاری مهم برای جا به جایی افراد و بار شناخته میشد. اما به مرور زمان، جا به جایی افراد و اجسام سنگین به مقاطع بالاتر از طریق پله امکان پذیر نبود. با گسترش ساختمان ها و ساخت بنا های بلند، معماران به ساخت ابزاری با نام بالابر روی آوردند که توانایی جا به جایی افراد و اجسام سنگین را به صورت عمودی داشته باشد.
گفته می شود تاریخ ورود ایده آسانسور به ایران به زمان ناصرالدین شاه قاجار باز می گردد. یعنی دقیقا به یکی از سفر های او به فرنگ. او در این سفر در بیمارستانی در انگلیس بالابری را می بیند و تصمیم می گیرد از آن وسیله در کاخ گلستان هم استفاده کند و به این صورت، اولین آسانسور ساخته شده در کشور ایران سر از کاخ گلستان در می آورد. اما دومین آسانسوری که وارد ایران شد در زمان احمد شاه قاجار و در پالایشگاه نفت آبادان بود که متأسفانه در حال حاضر اثری از هیچ کدام از این آسانسورها موجود نیست.
از سال 1335 آپارتمان سازی در شهرهای بزرگ ایران شروع شد. پس واضح است که تا قبل از این سال، آسانسورها نقشی در ساختمان ها نداشته باشند. در ابتدا آسانسور ها بهصورت کامل به ایران وارد می شدند که اولین وارد کننده آن هم یک شرکت سوئیسی بود. در سال 1345 با توجه به ساخت شهرک های مسکونی در حاشیه شهرهای بزرگ، وزارت مسکن و شهرسازی وقت، برای راه اندازی اولین کارخانه تولید آسانسور در ایران برنامه ریزی کرد. ادامه این طرح، در سال 1350، سنگ بنای اولین کارخانه ساخت آسانسور در ایران بانام شیندلر در شهر صنعتی البرز قزوین گذاشته شد و این کارخانه در سال 1353 با ظرفیت محدود و تحت لیسانس شرکت سوئیسی شیندلر شروع به ساخت آسانسور کرد.
نقطه عطف بعدی در مسیر توسعه آسانسورها، اختراع آسانسورهای برقی در اواخر قرن نوزدهم بود. اولین نمونه از آسانسورهای برقی را یک مخترع آلمانی به نام ورنر ون زیمنس (Werner von Siemens) در سال 1880 میلادی ارائه کرد و در ادامه، یک مخترع سیاه پوست به نام الکساندر مایلز (Alexander Miles)، سند اختراعی به شماره US 371207 باموضوع آسانسور برقی را از آن خود کرد. گواهی این ثبت اختراع، در تاریخ یازدهم اکتبر سال 1887 میلادی، از سوی دفتر ثبت اختراعات و علائم تجاری آمریکا به وی اعطا شد.
برای دریافت مشاوره بیشتر می توانید با ما در گروه صنعتی غدیر در تماس باشید.